Küresel rekabetle birlikte artan tüketime baðlý olarak salýnan gazlar küresel ýsýnmaya ve çevre kirliliðine yol açmaktadýr. Bu durum çevre bilincinin artmasýna tüketicilerin satýn alma davranýþlarýnýn yeþil satýn alma yönünde deðiþtirme eðilimi içerisinde olduklarý gözlenmektedir. Bu davranýþ yöneliminin altýnda mevcut tüketim hýzýyla gelecekte yaþam kalitesinin devam ettirilemeyeceði kaygýsý yatmakta ve her geçen gün yeþil tüketici sayýsý ve yeþil satýn alma artmaktadýr.
Yeþil satýn alma eylemi yeþil tedarik zinciri ile mümkündür. Yeþil tedarik zinciri malzeme tedarik iþleminin doðal kaynaklara zarar verilmeden ya da mümkün olan en az zararla yapýlmasýný, üretim sürecinde enerjinin verimli kullanýmýný, süreçlerin iyileþtirilmesi ile temiz üretim uygulamalarýný, üretim sýrasýnda açýða çýkan atýklarýn azaltýlmasýný ve çevreye en az zarar verecek þekilde yok edilmesini, çevreye duyarlý ürünler üretilmesini, bu ürünlerin en uygun lojistik aðlarla taþýnmasýný önceleyen bir yöntemdir. Geleneksel tedarik zinciri anlayýþýndan, yeþil tedarik zinciri anlayýþýna geçiþ noktasýnda ekosistemdeki bozulmalar, yasal düzenlemeler, müþteri talepleri, artan rekabet, rekabette avantaj saðlama isteði, atýk yönetimi ile maliyet düþüþü saðlama, ürün yaþam döngülerinin kýsalmasý, paydaþlarýn talepleri, þirket politikalarý, artan tüketici duyarlýlýðý, sürdürülebilir geliþmeler gibi pek çok faktör rol oynamýþtýr.
Hata Modu ve Etkileri Analizi, bir ürün, süreç, sistem veya hizmetin olasý hatalarýný ve bu hatalarýn olasý etkilerini belirlemeyi amaçlayan bir analiz yöntemidir. Bu yöntem, yeþil satýn alma stratejisinin baþarýsýný tehdit eden riskleri belirlemek, bu riskleri azaltma potansiyel hatalarý ve bu hatalarýn etkilerini önceden belirlemek, analiz etmek için kullanýlýr. Çalýþmamýzda 2019 ile 2024 yýllarý arasýnda Web Of Science ‘da yeþil tedarik zinciri, yeþil satýn alma ve yeþil tüketici konularýný içeren yayýnlanmýþ çalýþmalar dökümante edilmiþtir. Akabinde çalýþmaya alma ve dýþlama kriterleri alanda yetkin 2 araþtýrmacý tarafýndan belirlenerek etki faktörü birin üzerinde olan, biasý olmayan özgün araþtýrma çalýþmaya alýnmýþtýr. Hata modu ve etkileri analizi yöntemi ile olabilecek hatalar belirlenmiþtir. Sonuçlarýmýzýn alanda yapýlan çalýþmalarýn güçlü ve eksik yönlerinin ortaya konmasýna katký sunarak gelecekte konu ile ilgili yapýlacak araþtýrmalarda yol gösterici olacaktýr. ORCID NO: 0000-0002-2039-0785, 0000-0002-2039-0785
Anahtar Kelimeler: Yeþil Satýn Alma, Tedarik Zinciri Yönetimi, Hata Türleri Etkileri ve Analizi, Sürdürülebilirlik, Yeþil Tüketici, Risk Analizi
|
